Op donderdag 19 november 1942 werden achter de schietbaan op vliegbasis Soesterberg drieëndertig Nederlandse mannen door de Duitse bezetters geëxecuteerd.
Het waren verzetsstrijders van het eerste uur die deel uitmaakten van verschillende kleinere verzetsgroepen verspreid over Nederland. De executie was – voor zo ver bekend – geen represaille en er ging geen proces aan vooraf. Het speelde zich allemaal ook af buiten het gehoor en het gezichtsveld van Soesters en Soesterbergers. Er waren slechts geruchten… Eerst na afloop van de Tweede Wereldoorlog is – op grond van deze geruchten – op de aangegeven plek gezocht en inderdaad het massagraf van deze mannen aangetroffen.
Inmiddels 81-jaar geleden
Op 19 november 2023 is het 81 jaar geleden dat deze gebeurtenis heeft plaatsgevonden. Op de executieplek van destijds, enigszins verscholen in het bos, is een bescheiden monument ingericht: een eenvoudig houten kruis en een steen met bronzen gedenkplaquette, waarop de namen van de drieëndertig zijn vastgelegd.
Herdenkingsdienst 17 november
Op 17 november 2023 vindt, bij dit monument op Park Vliegbasis Soesterberg, een herdenking plaats waarmee stil wordt gestaan bij de gebeurtenis van destijds. Met een plechtigheid en kranslegging wordt eer betoond aan deze drieëndertig mannen en stil gestaan bij het offer dat zij brachten voor de vrijheid in Nederland. De organisatie ven de herdenking is in handen van Stichting Comité 4 en 5 mei Soest-Soesterberg.
Namens de Gemeente Soest zal burgemeester Rob Metz spreken en Johan van der Veen, historicus uit Deventer, zal spreken over de achtergrond van de betrokken verzetsmensen uit de regio Deventer-Terwolde-Twello-Voorst. Scholieren van groep 8 van OBS De Egelantier uit Soest vervullen een belangrijke ondersteunende rol bij de herdenking. Zij zullen 33 witte rozen leggen bij het monument, de namen van de ‘33’ opnoemen, assisteren bij de kranslegging en een bloemstuk leggen. 5 leerlingen dragen een gedicht voor.
Bij het monument op voormalig Vliegbasis Soesterberg
De herdenking vindt plaats op vrijdag 17 november 2023 van 13.15 tot 14.15 ter plaatse van het monument op Park Vliegbasis Soesterberg. Familie, nabestaanden en genodigden worden ontvangen in Restaurant De Soester Duinen, Soesterbergsestraat 188, 3768 MD Soest. Daarvandaan wordt dit gezelschap per touringcar naar het monument gebracht. Na afloop van de herdenking is er in De Soester Duinen een afsluitend samenzijn voor de genodigden.
Herdenking is openbaar toegankelijk
Inwoners van Soest en Soesterberg en uit andere delen van Nederland zijn van harte uitgenodigd om de herdenking bij te wonen. Automobilisten kunnen parkeren bij het Nationaal Militair Museum, vervolgens kan het monument te voet worden bereikt. Verkeersregelaars zullen de route naar het monument aangeven. Per fiets kunnen bezoekers tot aan de voorkant van de locatie komen.